Het ambt van de gerechtsdeurwaarder
De gerechtsdeurwaarder is een openbaar ministerieel ambtenaar die zijn beroep uitoefent in een zelfstandige juridisch gevarieerde praktijk.
De hoedanigheid van gerechtsdeurwaarder
De gerechtsdeurwaarder is een openbare en ministeriële ambtenaar die zijn functie uitoefent onder het statuut van een vrij beroep.
Het is eigen aan beoefenaars van vrije beroepen dat zij optreden in alle onafhankelijkheid en onpartijdigheid,en dat ze hiertoe onderworpen zijn aan een deontologische code. Dit is niet anders voor de gerechtsdeurwaarders, die te dien einde onderworpen zijn aan een specifiek tuchtrechtelijk regime.
De gerechtsdeurwaarder heeft in feite een dubbele professionele identiteit: als ambtenaar en als zelfstandige.
De zelfstandige activiteit bestaat uit de beoefening van het vrije beroep van gerechtsdeurwaarder.
De gerechtsdeurwaarder is bekleed met een openbaar ambt. De wetgever heeft voor hem enkele exclusieve bevoegdheden voorzien, zoals het betekenen van akten. Aangezien hij voor verscheidene taken een monopolistische positie bekleedt, mag hij zijn ambt niet weigeren aan de rechtzoekende die hem daartoe verzoekt.
Een kruispuntfunctie
De gerechtsdeurwaarder vervult een bijzondere rol en is actief op het kruispunt tussen de rechterlijke en de uitvoerende macht. Als beoefenaar van een vrij beroep handelt de gerechtsdeurwaarder op een onafhankelijke en onpartijdige wijze. Daarbij stelt hij zijn professionele kennis ten dienste van eenieder. Zijn kennis en ervaring puurt de gerechtsdeurwaarder onder andere uit een gedegen academische en praktische opleiding.
Conform artikel 516 Gerechtelijk Wetboek betekent hij dagvaardingen, vonnissen en arresten, zodat hij als een vertegenwoordiger van de rechterlijke macht kan beschouwd worden. Anderzijds draagt hij ook zorg voor de materiële tenuitvoerleggingen van rechterlijke beslissingen, wat van hem een belangrijke component maakt voor de uitvoerende macht.
Hun dubbele hoedanigheid van openbaar ambtenaar met het statuut van een vrij beroep vormt een waarborg inzake onafhankelijkheid, doeltreffendheid en verantwoordelijkheid. Gerechtsdeurwaarders staan ten dienste van overheid, particulieren en ondernemingen. Zo dragen gerechtsdeurwaarders dikwijls bij tot het innen van directe en indirecte belastingen. Hoewel de burger vaak een negatief beeld heeft van die inningsactiviteit, dwingen de gerechtsdeurwaarders de burgers door hun optreden tot solidariteit en voor verantwoord sociaal gedrag.
Territoriale bevoegdheid
De gerechtsdeurwaarder mag zijn ambt slechts uitoefenen in het gerechtelijk arrondissement dat bij het Koninklijk Besluit tot benoeming is bepaald.
Zijn bevoegdheid is dan ook territoriaal begrensd, wat enerzijds de kosten voor verplaatsingen verlicht, en anderzijds door deze “lokale insteek” een waarborg vormt voor de opportuniteit van een procedurele keuze. Hij is immers vaak vertrouwd met de mensen uit zijn arrondissement die verkeren in financiële moeilijkheden, zodat hij uw invorderingsmogelijkeden bijgevolg beter kan inschatten.